همه مردم در دوران خردسالي بارها و بارها بيمه مي‌شوند. براي مثال، آبله‌مرغان، آنفلوآنزا، جراحت دست و پا، عفونت گوش و بسياري ديگر، از بيماري‌هاي معروف دوران کودکي هستند. بيشتر بچه‌ها اين مشکلات را خيلي راحت پشت سر مي‌گذارند و حداکثر يک تا چند روز زندگي عادي آنها به هم مي‌ريزد.

اما بيماري‌هايي هم وجود دارند که در دوران کودکي شروع مي‌شوند و تا پايان عمر بهبود نمي‌يابند. اين قبيل بيماري‌ها به جز مشکلات جسمي، آثار روحي و رواني هم به جا مي‌گذارند. کنار آمدن با يک بيماري و محدوديت هميشگي، باعث ايجاد حس ترس، عصبانيت و افسردگي مي‌شود. البته اين قبيل احساسات فقط مخصوص فرد بيمار نيست، بلکه پدر و مادر، خواهر و برادر و حتي ساير خويشاوندان و نزديکان بيمار هم دچار چنين افکار و سرخوردگي‌هايي مي‌شوند.
پذيرفتن يک بيماري مزمن از نظر رواني و قبول شرايط موجود به عوامل مختلفي بستگي دارد. براي مثال، نوع بيماري يا شخصيت ذاتي کودک از جمله عوامل بسيار تاثيرگذار در نوع واکنش کودک به بيماري هستند اما روش برخورد خانواده با کودک بيمار و نيز سن کودک هم اثر مهمي در چگونگي ماجرا دارند.
پس از تشخيص يک بيماري مزمن همچون ديابت معمولا ويزيت‌هاي متعدد پزشکي در انتظار کودک است. همچنين رفت و آمد اطرافيان و ابراز توجه و علاقه آنها به کودک بيشتر و بيشتر مي‌شود. در چنين شرايطي کودکاني که کم سن و سال‌تر هستند شروع به نشان دادن رفتارهايي حاکي از خشم مي‌کنند. کودکان بزرگ‌تر با درک اين مساله که کنترلي روي دنياي پيرامون خود ندارند، دچار احساس ياس و ناتواني مي‌شوند. در ضمن توجه بيش از حد اطرافيان اثري منفي روي اين گروه سني دارد و باعث بروز رفتارهاي خشن و غيرطبيعي براي پايان دادن به اين نوع رفتار اطرافيان مي‌شود. اما نوجوانان پس از ابتلا به بيماري‌ مزمن واکنشي کاملا تهاجمي عليه خانواده و اطرافيان نشان مي‌دهند. حتي در اکثر موارد نوجوانان از پذيرفتن درمان بيماري خود سرباز مي‌زنند. در واقع نوجوانان فقط زماني حاضر به ادامه درمان مي‌شوند که خانواده و تيم پزشکي موفق شوند نحوه کنترل اوضاع سخت را به نوجوان آموزش دهند. در اين شرايط بايد حس مقابله با مشکلات در فرد بيمار تقويت شود. سپس تمامي راه‌هاي ممکن برخورد با بيماري و نتايج آنها را براي او توضيح داد و نهايتا تصميم را به عهده خود بيمار گذاشت.

4 نکته اساسي در برخورد با کودک ديابتي
والدين کودکان مبتلا به بيماري‌هاي مزمن براي دانستن روش صحيح برخورد با اين کودکان بايد از متخصصان و مشاوران کمک بگيرند اما صبر و حوصله و توجه به نيازهاي واقعي کودک هم اهميت فوق‌العاده‌اي در اين امر دارند. نکات اصلي و زيربنايي در برخورد با کودک مبتلا به اين بيماري مزمن عبارت‌اند از:
• برقراري ارتباط صحيح با کودک: در واقع والدين بايد در مورد بيماري اطلاعاتي کامل و در سطح فهم کودک به او بدهند. اين برقراري ارتباط باعث ايجاد حس اعتماد در کودک مي‌شود و او را به ادامه درمان تشويق مي‌کند.
• توجه به رفتار و گفته‌هاي خود و اطرافيان: کودک بيمار از همه حرکات چهره، نوع برخوردهاي اطرافيان و نيز گفته‌هاي آنها تصويري از خود و بيماري در ذهن خويش مي‌سازد، بنابراين هم پدر و مادر و هم ساير نزديکان بايد به شدت مراقب رفتار و گفتار خود در برابر کودک باشند.
• حمايت روحي و عاطفي: اين حمايت در واقع بهتر است نوعي اعتماد به نفس دادن به کودک باشد. براي مثال، آموختن يک هنر يا ورزش جديد به کودک بيمار باعث مي‌شود حس کنترل اوضاع در کودک بيدار شود.
• مشاوره والدين با متخصصان: مشاوره منظم والدين با تيم درماني باعث اعتماد کودک به اين تيم و پذيرش کامل کليه مراحل درمان خواهد شد.

بيشتر بزرگسالان نحوه برخورد با اين بيماري را زود ياد مي‌گيرند و در صورت ابتلا به آن به سرعت خود را با شرايط جديد وفق مي‌دهند اما اگر کودکي به اين بيماري مبتلا شود، شرايط قدري متفاوت مي‌شود. در اکثر موارد والدين کودک مبتلا به ديابت سردرگم و هراسان مي‌شوند و نمي‌دانند چه‌طور بايد نحوه جديد زندگي را براي فرزند خود جا بيندازند. شرکت در جلسات مشاوره و نيز استفاده از تجربيات ساير خانواده‌هايي که با اين مساله روبه‌رو هستند کمک بزرگي در اين شرايط محسوب مي‌شود. چند نکته مهم که همه متخصصان در مورد نحوه برخورد با کودک ديابتي روي آن اتفاق نظر دارند عبارت‌اند از:
• کودک بيمار کاملا از وضعيت و علايم بالا و پايين رفتن قند خون خود آگاه باشد. حتي در مورد کودکان بزرگ‌تر بايد نحوه محاسبه ميزان انسولين و اعداد طبيعي و غيرطبيعي قند خون به طور کامل براي کودک توضيح داده شود.
• رژيم غذايي خانواده بايد متناسب با رژيم کودک ديابتي و در واقع نوعي تغذيه سالم باشد. اگر همه اعضاي خانواده تغذيه‌اي سالم داشته باشند، کودک زودتر به اين رژيم غذايي عادت مي‌کند.
• روح ورزش و ورزشکاري بايد در خانواده تقويت شود. کودکي که در خانواده‌اي پرتحرک بزرگ مي‌شود، عادت مي‌کند فعال باشد. بهتر است در مسيرهاي کوتاه به جاي استفاده از ماشين، پياده‌روي يا دوچرخه‌سواري کرد.
• اصلا نبايد سعي کرد بيماري کودک خود را از اطرافيان مخفي نگه داشت چون کودک در اين شرايط از بيماري خود خجالت مي‌کشد و اعتماد به نفس او به شدت پايين مي‌آيد

گردآوری و انتشار : پایگاه تخصصی دیابت ایران