عضو فدراسیون بین‌المللی دیابت گفت: بیمارانی که سابقه افت قند خون شدید سه ماه پیش از ماه رمضان یا افت قند خون مکرر دارند و افرادی که به کنترل قند خون خود توجه نداشته‌اند از افراد بسیار پرخطر محسوب می‌شوند و مجاز به روزه‌داری نیستند. لیلا یزدان‌پناه در همایش دیابت، تغذیه و روزه‌داری که در اهواز برگزار شد، اظهار داشت: بیماران دیابتی در صورت آموزش و کسب آگاهی از بیماری خود، از عوارض بیماری بیشتر پیشگیری می‌کنند و بهتر با آن کنار می‌آیند.وی افزود: بیماری دیابت دو نوع است که در نوع دوم آن سلول‌های لوزالمعده‌ از قدرت کافی برای ترشح انسولین برخوردار نیستند؛ زیرا این سلول‌ها به مرور زمان کم شده‌اند. در نوع اول نیز هیچ سلولی در لوزالمعده باقی نمانده و فرد بیمار از انسولین تزریقی استفاده می‌کند.
این عضو فدراسیون بین‌المللی دیابت خاطرنشان کرد: خوشبختانه شیوع دیابت نوع یک کمتر و به میزان ۱۰ تا ۱۵ درصد است و بیشتر در افراد لاغر و کودکان رواج دارد. دیابت نوع ۲ از معضلات جامعه است و ۸۰ تا ۸۵ درصد موارد مبتلایان دیابتی را شامل می‌شود، مبتلایان به این نوع دیابت بیشتر افراد چاق و سالم هستند. این بیماری در مرحله نخست نیازمند پیشگیری است و در مرحله دوم، درمان با رژیم غذایی و داروی خوراکی تجویز می‌شود.
یزدان‌ پناه یادآور شد: علاوه بر کنترل مداوم قند، چربی و فشارخون بیمار دیابتی، مراجعه سالیانه به چشم پزشک، تست سالیانه سلامتی قلب، آزمایش ادرار ۲۴ ساعته مرتب برای بررسی تاثیر دیابت بر کلیه‌ها و معاینه عصب‌های پا برای بررسی گرفتگی عروق و احتمال جراحت خود به ‌خود از جمله اقداماتی است که از به وجود آمدن عوارض بیماری دیابت پیشگیری می‌کند.
وی ادامه داد: در طول زمان روزه‌داری، علاوه بر اجتناب از خوردن و آشامیدن، روند خواب و بیداری و شیوه زندگی تغییر می‌یابد و طول روزه‌داری به نسبت فصول سال متفاوت است.
این پزشک دیابت گفت: در بدن فرد روزه‌دار با گذشت شش ساعت از روزه‌داری قند و گلوکز از کبد برداشت می‌شود و با گذشت ۱۴ ساعت قند مورد نیاز از پروتئین‌های بدن تامین خواهد شد. بنابراین نه تنها بیماران دیابتی بلکه افراد سالم نیز نباید بدون خوردن سحری روزه بگیرند.
وی افزود: تاکنون نوسان قند خون در انواع یک و دو در ماه رمضان بیشتر دیده شده است. افت قند خون، ضعف و گرسنگی مفرط، لرزش‌دست‌ها و احساس دلهره از جمله علایم افت قند خون است که بیشتر بیماران دیابتی با آن آشنایی دارند و بلافاصله پس از دیدن آن باید روزه خود را بشکنند.
این پزشک دیابت تاکید کرد: از سوی دیگر افزایش قند خون علامتی است که روزه‌داران دیابتی به دلیل تغییر عادات غذایی و سیستم زندگی و ورود حجم زیاد غذا به بدن در وعده‌های افطار و سحر ممکن است با آن رو به رو شوند و در دیابت نوع یک بیشتر دیده می‌شود. افت قند خون شدید نیز در انواع یک و دو به ترتیب ۴/۷ و ۷/۵ برابر روزهای دیگر افزایش می‌یابد.
یزدان‌پناه خاطرنشان کرد: افزایش قند خون در زمان روزه‌داری در افراد دیابتی نوع یک و دوم به ترتیب سه و پنج برابر می‌شود.
وی ادامه داد: از نظر اخلاقی خود بیمار به شرط کافی بودن اطلاعات درباره توان روزه گرفتن در تصمیم‌گیری مختار است و بهتر است این تصمیم‌گیری میان مثلث متشکل از بیمار، پزشک و مجتهد گرفته شود.
عضو فدراسیون بین‌المللی دیابت خاطرنشان کرد: سهل‌انگاری در مراجعه به پزشک به علت آگاهی نداشتن از بیماری و از سوی دیگر، بی‌اعتنایی به آموزش‌های لازم موجب به وجود آمدن تصورات اشتباه برای بیماران دیابتی درباره امکان روزه‌داری از نظر شرعی می‌شود.یزدان‌پناه یادآور شد: پزشکان باید به اعتقادات بیمار توجه کنند و اطلاعات کافی را در اختیار او بگذارند تا اعتماد کافی میان پزشک و بیمار به وجود آید.
وی افزود: تنظیم دارو و مراجعه به پزشک دو ماه پیش از ماه رمضان برای دیابتی‌ها لازم است تا بیمار نسبت به میزان خطری که برای او وجود دارد آگاه شود.
این پزشک اظهار داشت: بیماران دیابتی از نظر توان روزه‌داری به چهار گروه کم‌ خطر، متوسط، پرخطر و بسیار پرخطر تقسیم‌بندی می‌شوند که در هر گروه با توجه به شرایط و عوارض روزه‌داری توان انجام این فریضه مشخص می‌شود. بیمارانی که تحت درمان با انسولین هستند و تنها زندگی می‌کنند و افرادی که در کنار دیابت به بیماری دیگری نظیر سرطان یا نارسایی کبد مبتلا هستند در زمره گروه سوم قرار دارند که مجاز به روزه‌ گرفتن نیستند.
وی افزود: بیمارانی که سابقه افت قند خون شدید در سه ماه پیش از ماه رمضان یا افت قند خون مکرر دارند و افرادی که به کنترل قند خون خود توجه نداشته‌اند از افراد بسیار پرخطر محسوب می‌شوند و مجاز به روزه‌داری نیستند.
این عضو فدراسیون بین‌المللی دیابت اظهار داشت: بیمار دیابتی اگر اقدام به روزه‌داری کند در طول ماه رمضان نباید به حال خود رها شود و باید میزان دارو و عوارض روزه‌داری بررسی و کنترل شود. همچنین پس از ماه رمضان باید از این افراد آزمایش‌هایی گرفته شود.
یزدان‌پناه توصیه ‌کرد: بیماران دیابتی از پرخوری در سحر و افطار خودداری کنند، مواد غذایی را در فاصله افطار و سحر در وعده‌های کم‌ حجم وارد بدن خود کنند و از مصرف غذاهای چرب و پرکربوهیدرات در زمان افطار اجتناب کنند تا از بالا رفتن قند خون در شب پیشگیری شود.
وی ادامه داد: مصرف فراوان مایعات در این زمان از دیگر نکات مهم است که دیابتی‌ها باید در نظر داشته باشند. بهترین زمان ورزش در زمان سحر نزدیک به اذان و شب است و با توجه به افت قند خون بعدازظهر و پیش از افطار نامناسب‌ترین زمان ورزش است.
این پزشک اظهار کرد: اگر در زمان سحر میزان قند خون بیش از ۲۰۰ تا ۲۵۰ باشد مواد دریافتی باید کاهش یابد و اگر این عدد به ۳۰۰ برسد روزه‌داری قابل توجیه نیست. میزان قند خون کمتر از ۶۰ نیز مستلزم شکستن روزه است و از نظر شرعی هیچ مشکلی ندارد.
یزدان‌پناه تاکید کرد: انجام فرایض دینی مانند نماز خواندن و نشست و برخاست نیز جزو فعالیت‌های بدنی محسوب می‌شود. میزان قند خون باید پیش از افطار، دو ساعت پس از افطار، زمان سحر و وسط روز اندازه‌گیری شود.
وی بیان کرد: در فریضه روزه‌داری تنها خودداری از خوردن و آشامیدن مد نظر نیست بلکه توجه به تزکیه نفس امر مهمی است که افرادی مانند بیماران دیابتی پرخطر که قادر به روز‌ه‌گیری نیستند می‌توانند این موارد را مورد توجه قرار دهند.

گردآوری و انتشار : پایگاه تخصصی دیابت ایران