مصرف نامحدود محصولات دیابتی در قالب انواع مرباها، بیسکوییت ها، شیرینی ها و نان های رژیمی از اشتباهات رایج دیابتی هاست؛ در حالی که وقتی می گویند این نان یا مربا یا بیسکوییت مخصوص دیابتی ها است، یعنی فقط قند آن با یک نوع شیرین کننده مجاز و مصنوعی، جایگزین شده است و این مجوزی برای مصرف آن نیست زیرا در آن مربا، فقط شکر با ماده ای دیگر جایگزین شده است اما میوه ای که در آن به کار برده شده چه طور؟ آیا قند آن را محاسبه می کنید؟

یا در مورد بیسکویت فقط شکرش جایگزین شده اما آرد، روغن و... چه طور؟ آیا آنها را به حساب می آورید؟ وقتی قرار باشد فرد دیابتی با خیال راحت از انواع موادغذایی که عنوان رژیمی را یدک می کشند، استفاده کند، باید بداند چه خطراتی او را تهدید می کند. در این باره با دکتر محسن خوش نیت، فوق تخصص بیماری های غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفتگو کرده ایم که آن را می خوانید.... ▪ آقای دکتر! مدتی است که بسیاری از داروخانه ها و حتی سوپرمارکت ها محصولاتی را تحت عنوان محصولات دیابتی عرضه می کنند. این محصولات چه قدر قابل اعتماد هستند؟ ـ در حال حاضر، موادغذایی و محصولات مربوط به بیماران دیابتی در بسیاری از مغازه ها یافت می شود و تعداد زیادی از بیماران از این محصولات استقبال می کنند. در ترکیب این محصولات به جای شکر از شیرین کننده های مصنوعی مانند ساخارین و آسپارتام استفاده می کنند و در صورتی که این محصولات استاندارد باشند، می توان به آنها اعتماد کرد؛ البته به شرط اینکه در مصرف آنها نکاتی را لحاظ کرد. ▪ چه نکاتی؟ ـ بیماران دیابتی باید دقت داشته باشند که این محصولات رژیمی که در قالب شیرینی، مربا، نان، بیسکوییت و ... عرضه می شوند، دارای کالری هستند.

به عبارت دیگر، هر چند که مصرف آنها مانند موادغذایی شیرین طبیعی موجب افزایش قندخون افراد دیابتی نمی شود اما مصرف زیاد آنها کالری مصرفی روزانه آنها را مختل می کند و همین افزایش کالری، افزایش قندخون دیابتی ها را به همراه دارد. ▪ مکانیسم عمل شیرین کننده های مصنوعی موجود در محصولات دیابتی چگونه است که بیمار دیابتی با مصرف محدود آنها دچار مشکل نمی شود؟ ـ ببینید دستگاه گوارش ما هر نوع شکر و قند طبیعی را به مولکول های گلوکز تبدیل می کند و بدن این گلوکز را جذب می کند و به همین دلیل است که ما بعد از غذا خوردن با افزایش قندخون مواجه ایم اما این شیرین کننده های مصنوعی با وجود طعم شیرینی که دارند به مولکول گلوکز تبدیل نمی شوند و به همین دلیل نیز موجب افزایش قندخون نمی شوند.اما باز هم تاکید می کنم که بیماران دیابتی هنگام مصرف این محصولات باید به دو نکته مهم توجه داشته باشند. اول اینکه این محصولات مورد تایید وزارت بهداشت باشد و دوم اینکه بیماران دیابتی باید به میزان کالری دریافتی روزانه خود توجه کامل داشته باشند و درباره مصرف این محصولات حتما (تاکید می کنم حتما) با پزشک معالج شان مشورت کنند. چرا تا این حد روی استاندارد بودن این محصولات تاکید می کنید؟ مگر محصولات موجود در بازار استاندارد نیستند؟ ـ در بعضی از مواقع دیده شده که محصولات تحت عنوان رژیمی یا دیابتی در فروشگاه های موسوم به فروشگاه های دیابتی عرضه می شوند که استاندارد نیستند و در ترکیب آنها از همان شکر استفاده شده است و بسیار دیده شده که بیماران دیابتی با مصرف این محصولات غیراستاندارد دچار افزایش قندخون شده اند. حتی بسیاری از سایت های اینترنتی اقدام به عرضه محصولات دیابتی می کنند که من به هیچ عنوان مصرف آنها را توصیه نمی کنم. ▪ پس بنابراین افراد دیابتی باید از کجا این محصولات را تهیه کنند؟ ـ منظور من این نیست که همه محصولاتی که در فروشگاه های دیابتی عرضه می شوند، غیراستاندارد هستند، بلکه توصیه می کنم افراد برای خرید این محصولات به سراغ فروشگاه های معتبر یا داروخانه ها بروند و هنگام خرید به برچسب تایید وزارت بهداشت توجه داشته باشند و در صورتی که محصولی فاقد این برچسب است، از خرید آن خودداری نمایند زیرا فهمیدن این نکته که آیا محصول موردنظر استاندارد هست یا نه، از عهده افراد خارج است و این محصول باید در آزمایش های تخصصی مورد ارزیابی قرار گیرد و به همین دلیل است که توصیه می شود افراد به برچسب تاییدیه وزارت بهداشت ایران توجه کنند. ▪ گاهی دیده شده که اطرافیان یک فرد دیابتی محصولات رژیمی را از خارج از کشور تهیه و به عنوان هدیه به وی تقدیم می کنند. توصیه شما این است که دیابتی ها این محصولات را مصرف نکنند؟ ـ قطعا می گویم که خیر، مصرف نکنند زیرا محصولات تقلبی کاملا مشابه با محصولات استاندارد با مارک های معروف در بازار سراسر دنیا در دسترس افراد قرار دارد که مصرف آنها مشکل آفرین است. مثلا شکرهای دیابتی با برند «کاندرل» به وفور در بازار یافت می شوند و این در حالی است که تقلبی این شکرها نیز در بازار موجود است و به همین دلیل است که توصیه می کنم مصرف هرگونه محصول دیابتی حتی با برند معتبر بدون تایید وزارت بهداشت ممنوع است. البته من به شخصه با محصولات دیابتی چندان موافق نیستم. چرا با این محصولات مخالفید؟ ـ ببینید؛ درست است که شیرینی های دیابتی شکر ندارند و با شیرین کننده های مصنوعی شیرین شده اند اما حاوی انواع آرد و افزودنی های دیگر هستند و در واقع به جای شکر، کربوهیدرات دارند که این کربوهیدرات حاوی کالری است و موجب افزایش قندخون می شود. دقیقا مثل این است که شما برنج و نان می خورید. در عین حال بعد از یک مدت کوتاه ذایقه فرد تغییر کرده و فرد به خوردن مواد شیرین عادت می کند و به نوعی به مصرف موادقندی معتاد می شود. این ولع موجب می شود که اگر هم شیرینی دیابتی در اختیار او نبود، به سراغ شیرینی هایی با قند و شکر طبیعی برود و با افزایش میزان قندخون مواجه شود. بهترین شیوه این است که فرد در کنار مصرف دارو از رژیم غذایی با میزان کالری مشخص پیروی کند و به صورت تفریحی و نه دایم از محصولات دیابتی استفاده کند و برای مصرف این محصولات محدودیت قایل شود.