آيا ديابت داريد؟
ميليون ها نفر در جهان به بيماري ديابت مبتلا هستند. شايد تعجب کنيد که بسياري از افراد حتي نمي دانند که ديابت دارند.
ديابت يک بيماري بسيار جدي است و نبايد آنرا دست کم گرفت. اگر ديابت داريد. بدانيد کنترل اين بيماري مي تواند يک زندگي طولاني و همراه با سلامتي براي شما به ارمغان بياورد.
ديابت چيست؟
اگر شما ديابت داريد يعني در وضعيتي قرار داريد که بدن شما يا انسولين توليد نمي کند و يا اگر انسولين توليد مي کند، نمي تواند آنرا مصرف نمايد. انسولين مسئول تغيير دادن قند موجود در خون شما به انرژي است تا بدن شما بتواند از آن انرژي استفاده نمايد.
ديابت انواع مختلفي دارد. اما مهمترين انواع آن عبارتند از: ديابت نو 1 و ديابت نوع 2
ديابت نوع 1 يا ديابت نوع اول
اين نوع ديابت اکثراً در بين کودکان و نوجوانان مشاهده مي شود. اگر به ديابت نوع اول مبتلا هستيد، بدن شما قادر به توليد انسولين نمي باشد و شما بايد هر روز از انسولين استفاده کنيد.
در ديابت نوع اول شما ممکن است:
* بيش از حد معمول ادرار کنيد.
* بيش از حد معمول تشنه شويد.
* بيش از حد معمول احساس گرسنگي کنيد.
* خيلي لاغر شويد.
* معمولاً احساس خستگي کنيد.
* خيلي حساس شويد.
* تندخو، بدخلق و عصباني باشيد.
* ديد چشم شما کم شود.
* جلو چشمتان تار شود.
ديابت نوع دوم
اکثر ديابتي ها به نوع دوم آن مبتلا هستند. ديابت نوع دوم اکثراً در سنين بالاي 45 سال تشخيص داده مي شود.
اين افراد در خانواده اي زندگي مي کنند که ديابت در آن وجود داشته، افراد خانواده چاق هستند و ورزش نمي کنند و سابقه کلسترول بالا در آنان وجود داشته است. ديابت نوع دوم در بين برخي از اقوام و اقليت ها و نژادها شايع تر است. سياهپوستان ، سرخ پوستان و اسپانيايي ها از اين دسته به شمار مي روند.
ديابت نوع دوم در بين زناني که در دوران حاملگي به ديابت حاملگي مبتلا شده باشند نيز شايع تر است. اگر مبتلا به ديابت نوع دوم هستيد، يعني بدن شما به اندازه کافي انسولين توليد نمي کند و يا آنرا به درستي مصرف نمي نمايد.
در درمان ديابت نوع دوم معمولاً از قرص و گاهي اوقات از انسولين استفاده مي شود. اما اين درمان ها بطور قطع بايستي همراه با رعايت برنامه غذايي مناسب و با تحرک بدني و فقط تحت نظر پزشک متخصص باشد.
در ديابت نوع دوم شما ممکن است:
*هر يک از علامتهاي شايع در ديابت نوع اول را داشته باشيد.
*عفونتها در بدن شما به سهولت پيشرفت نمايد.
*زخمها يا سوختگي هاي پوستي شما ديرتر بهبود يابند.
*دستها و مخصوصاً پاهايتان حالت مور مور شدن يا بي حسي داشته باشند.
*عفونتهاي پوستي ، عفونتهاي لثه و دهان و عفونتهاي ادراري در شما شايع بوده و هر از چند گاهي پس از درمان عود نمايند.
کنترل بيماري ديابت
مشاهده و ثبت ميزان قند خون به طور روزانه و کنترل سطح قند در خون از مهمترين اقدامات در کنترل بيماري ديابت نوع دوم محسوب مي گردند.
بيماري ديابت اگر کنترل نشود ممکن است:
سبب بالا رفتن مقدار قند در خون شده که عوارضي از قبيل تشنگي ، خستگي ، کاهش وزن ، تکرار ادرار و يا بروز عفونتهاي مزمن را به همراه آورد، که درمان آن کاري بسيار پيچيده و دشوار است. سبب بروز بيماريهاي بسيار جدي و خطرناکي شود که يک فرد ديابتي را دچار آسيب هاي جدي چشم ، کليه ها ، سيستم عصبي و حتي بيماري قلبي بنمايد.
هشدار: پايين افتادن قند خون يعني چه؟
يکي از عوارض شايع در بين بيماران ديابتي پايين آمدن ناگهاني قند خون مي باشد. اين عارضه ممکن است بعلت بالا بودن انسولين در خون و عدم مصرف آن، داروهاي پايين آورنده قند خون و عدم رعايت نکات تغذيه اي توسط بيمار و گرسنگي شديد بروز نمايد. مهمترين مسئله در مورد بيماران ديابتي رعايت دقيق و به موقع دستورات غذايي که توسط پزشک تجويز گرديده است و پيگيري غذايي مهمترين گام در کنترل بيماري ديابت به شمار آمده و از پايين افتادن قند خون پيشگيري مي نمايد. عارضه پايين افتادن قند خون ممکن است همراه با يکي از حالات لرز، سرگيجه، تعرق ، احساس گرسنگي شديد، سردرد، رنگ پريدگي، تغيير ناگهاني خلق و خوي فرد ديابتي ، از دست دادن تعادل ، تلوتلو خوردن و عدم تمرکز و احساس سردرگمي و آشفتگي بروز نمايد. بروز حالت گزگز شدن در دهان نيز در اين مواقع محتمل است.
از ديابت خود مثل کودک خود مراقبت کنيد!
بهترين راه براي مراقبت از ديابت اين است که سعي کنيد سطح قند خون خود را به ميزان طبيعي نزديک کنيد. اين کار باعث احساس بهتري در شما شده و سلامتي شما را افزايش مي دهد. پزشک متخصص شما طرز اندازه گرفتن قند خون را به شما آموزش داده و به شما خواهد گفت که چند بار در هفته اين کار را انجام دهيد. معمولاً براي اين کار شما نياز به تهيه يک دستگاه اندازه گيري قند خون خواهيد داشت و کافي است يک قطره از خون خود را روي يک نوار کاغذي به داخل دستگاه اندازه گيري قند خون، قرار دهيد. دستگاه بسرعت مقدار قند موجود در همان يک قطره را محاسبه کرده و روي صفحه نمايش خود نشان خواهد داد. پزشک به شما خواهد گفت که اين عدد را که ميزان قند خون شماست يادداشت کنيد ساعت و تاريخ روز آزمايش را هم در مقابل عدد بنويسيد. اين عمل باعث مي شود که شما تغييرات قند، خون و چگونگي بهبود وضعيت را در طي يک هفته يا يک ماه مشاهده نماييد.
بخاطر داشته باشيد:
مقدار قند خون همه پس از خوردن غذاي حاوي کربوهيدراتها(قند، شکر، نان، برنج، سيب زميني ، سبزيجات، ميوه ها و...) و پروتئين ها(گوشت ، مرغ ،ماهي ،لوبيا..) بالا مي رود. قند و شکر که معمولاً مورد مصرف قرار مي گيرند نيز جزء کربوهيدراتها هستند.قندهاي مصنوعي (ساخارين و قندهاي مشابه) جزء کربوهيدراتها محسوب نمي گردند . طعم شيرين دارند، اما قند خون را بالا نمي برند.
چه کار ديگري از دست شما ساخته است؟
يک برنامه ي غذايي مناسب ، مؤثر در سلامتي و از همه مهمتر مناسب يک فرد ديابتي با نظر پزشک انتخاب کنيد. اين برنامه بايستي متعادل و مثل داروها در جهت کنترل ديابت برنامه ريزي شود.برنامه غذايي شما به اندازه قرصهاي ديابت شما اهميت دارند. بعنوان مثال اگر برنامه غذايي متعادل و مناسب طراحي شود، شما از وزن اضافي و چاقي فاصله مي گيريد. و کاهش وزن را شاهد خواهيد بود. اين کاهش وزن اضافي در کنترل بيماري بسيار مؤثر است.
بدن يک فرد ديابتي به غذاهايي از ميان 4 گروه غذايي نيازمند است.
1-ميوه و سبزيجات(پرتقال ، سيب ، موز ، هويج ، اسفناج)
2-غلات کامل و سبوس دار (گندم سبوس دار ، جو ، سبوس دار ، برنج، آرد سبوس دار ، بلغور جو يا گندم)
3-فرآورده هاي شير (شير کم چرب ، پنير کم چرب ، ماست کم چرب )
4-پروتئين ها (ماهي ، مرغ، تخم مرغ، لوبياها و مغز بادام و گردو ، فندوق، بلوط و..)
بخاطر داشته باشيد:
چربي زياد در غذاها و مواد غذايي از خطرناک ترين مواد خوراکي براي يک فرد ديابتي محسوب مي گردد. مواد خوراکي حاوي چربي زياد عبارتند از گوشت قرمز، شير پر چرب ،ماست پر چرب ، پنير محلي، بستني ، خامه، زرده تخم مرغ ، کره، سس هاي سالاد، روغن هاي گياهي و بسياري از مواد ديگر که چرب محسوب مي شوند.
کار ديگري هست که انجام دهيد؟
بله، ورزش از عوامل بسيار پر اهميت در کنترل ديابت محسوب مي گردد. ورزش باعث کاهش قند خون مي گردد و احتمالاً در مصرف انسولين خون مؤثر است. اگر چاق هستيد و يا داراي اضافه وزن مي باشيد، ورزش مرتب و رعايت برنامه غذايي سالم تر در کنترل و کاهش وزن شما بسيار مؤثر است.
هشدار
قبل از شروع به هر گونه تمرين ورزشي يا فعاليت با پزشک خود در اين باره مشاوره نماييد.
ممکن است شرايط بيماري شما به گونه اي باشد که قبل يا در حين ورزش نياز به خوردن يک لقمه غذا داشته باشيد. اين لقمه غذا از پايين افتادن قند
خون پيشگيري مي کند.