در هوای بسیار گرم افراد دیابتی بیشتر به اورژانس ها مراجعه می کنند و بستری می شوند، حتی مرگ بر اثر گرما زدگی در میان این افراد گزارش شده است. بدن مبتلایان به دیابت به دلیل بالا بودن قندخون و تکرر ادرار همواره در معرض خطر کم آبی قرار دارد...
علاوه بر این، به علت کاهش قدرت تعریق در افراد دیابتی، احتمال گرمازدگی در فصل های گرم سال به شدت افزایش می یابد. گرما و رطوبت دو عاملی هستند که دفع گرما از بدن را با مشکل مواجه می کنند. هرچه رطوبت و گرمای محیط بیشتر باشد، خطر گرمازدگی افزایش می یابد. دمای بیش از ۷/۳۷ درجه سانتی گراد خطر بروز گرمازدگی را به دنبال دارد. البته وقتی رطوبت هوا بالا باشد، حتی ۶/۲۶ درجه سانتی گراد هم خطرناک است چون رطوبت زیاد مانع تعریق طبیعی بدن می شود.
با وجود اینکه احتمال گرمازدگی در افراد مبتلا به دیابت بیشتر از دیگران است، بیشتر این افراد راه های پیشگیری و مقابله با این پدیده خطرناک را نمی شناسند. افراد دیابتی ساکن مناطق گرم به آموزش های بیشتری در مورد تاثیر گرما بر بیماری دیابت و مراقبت های دیابتی در هوای گرم نیاز دارند.

● علایم گرمازدگی در دیابتی ها
اگر فرد دیابتی در معرض هوای گرم یا مرطوب قرار گرفت، با بروز هر یک از نشانه های سرگیجه، تعریق بیش از حد، قرمزی پوست بدون تعریق، گرفتگی عضلانی، سردرد، تند شدن ضربان قلب یا احساس تهوع باید فورا به گرمازدگی مشکوک شود.

● مقابله با گرمازدگی
فرد دیابتی تا حد امکان در محیط بسیار گرم قرار نگیرد.
در فصول گرم سال، انجام فعالیت ورزشی به صبح زود یا هنگام غروب آفتاب موکول شود.
روزانه مقادیر کافی مایعات مصرف شود. آب یا نوشیدنی هایی مثل شربت آبلیموی کم شیرین، مایعات بسیار مناسبی برای جلوگیری از گرمازدگی محسوب می شوند. نوشیدنی هایی مثل چای و قهوه باعث دفع آب بدن می شوند و جایگزین مناسبی برای آب نیستند.
توصیه می شود افراد دیابتی روزانه ۲ ۱ بار دوش بگیرند تا دمای بدنشان کاهش یابد.
پوشیدن لباس های رنگ روشن، استفاده از کلاه و عینک آفتابی نیز به منظور پیشگیری از گرمازدگی توصیه می شود.

● در صورت بروز گرمازدگی در بیماران دیابتی چه باید کرد؟
اگر فرد دیابتی متوجه هر یک از علایم شروع گرمازدگی شد، باید فورا تحت درمان قرار گیرد. قبل از مراجعه به پزشک یا در موارد شدید قبل از رسیدن اورژانس، انجام اقدام های زیر توصیه می شود:
منتقل کردن بیمار به مکانی خنک
کمی بالا قراردادن پاهای بیمار نسبت به بدن
مرطوب کردن بدن بیمار با آب خنک
قرار دادن کیسه های یخ روی کشاله های ران و زیر بغل بیمار برای پایین آوردن دمای مرکزی بدن
گرما و داروهای کاهش دهنده و دستگاه های اندازه گیری قندخون
کنترل قندخون بیماران دیابتی نیز در هوای گرم کمتر از حد مطلوب است. علاوه بر کم آبی بدن که غلظت قندخون را افزایش می دهد، داروهای کاهش دهنده قندخون نیز ممکن است تحت تاثیر گرما قرار گیرند.
برای نگهداری داروهای خوراکی و داروهای تزریقی (انسولین)، دمای خاصی توصیه می شود که در بالاتر از آن دما، اثر دارو کاهش می یابد. روی بسته بندی داروها اطلاعاتی درباره دمای مناسب برای نگهداری دارو ذکر شده است که بیماران باید به آن توجه کنند. حتی دستگاه های سنجش گلوکز خون (گلوکومتر) و نوارهای تست قندخون هم در هوای گرم عملکرد خود را از دست می دهند و قندخون را پایین تر از مقدار واقعی نشان می دهند. با این حال، بیشتر بیماران اطلاعات کافی در مورد شیوه صحیح نگهداری دارو و تجهیزات مرتبط با اندازه گیری قندخون ندارند. به طورکلی، افرادی که در مناطق گرم زندگی می کنند باید از دستگاه هایی استفاده کنند که اندازه قندخون را در مناطق گرم بهتر نشان می دهند و کسانی هم که در آب و هوای سرد زندگی می کنند، باید دستگاه هایی که با مناطق سرد سازگار است، داشته باشند. دمای مناسب برای نگهداری انسولین ۳۰ ۱۵ درجه سانتی گراد است. با این درجه حرارت چنانچه یک ویال در ظرف مدت ۱۰ روز مصرف می شود، نیاز به نگهداری در یخچال نیست و می توان انسولین را در دمای اتاق نگهداری کرد ولی اگر یک ویال ظرف مدت یک ماه مصرف نمی شود، باید در یخچال نگهداری شود. از قراردادن انسولین پشت شیشه ماشین و در معرض آفتاب مستقیم خودداری کنید. به طورکلی نباید انسولین را در دمای خیلی بالا یا خیلی پایین نگه داشت. نگهداری انسولین در فریزر نیز صحیح نیست. قرص های کاهش دهنده قندخون نیز باید در دمای اتاق، دور از نور مستقیم، حرارت زیاد و رطوبت نگهداری شود. توصیه می شود افراد دیابتی، انسولین، داروهاو وسایل تست قندخون را در کیف های مخصوص خنک کننده حمل کنند و محل نگهداری در خانه نیز در جای خنک باشد.

گردآوری و انتشار : پایگاه تخصصی دیابت ایران