ديابت نوع 2 يکي از شايع ترين بيماري هاي غدد درون ريز در جهان است که افراد بسياري در جهان به آن مبتلا هستند.هزينه درمان و مراقبت از افراد ديابتي بار هنگفتي را بر کشورها تحميل مي کند و بر کيفيت زندگي مبتلايان به اين بيماري نيز تأثير مي گذارد ولي، روش هايي نيز براي پيشگيري از اين بيماري وجود دارد که در زير مروري بر آنها داريم:

وزن خود را کنترل کنيد
اگر مي خواهيد ببينيد که اضافه وزن داريد يا خير،از فرمول محاسبه شاخص توده بدني (BMI) استفاده کنيد.BMI را با تقسيم وزن تان به کيلوگرم بر مجذور قدتان به متر به دست آوريد.کاهش وزن بين 4/5 کيلو تا 9/1 کيلو به کاهش خطر ابتلا به ديابت کمک مي کند.

مرتب ورزش کنيد
ورزش مرتب از ميزان خطر ابتلا به ديابت نوع 2 مي کاهد.بکوشيد ورزشي انجام دهيد که ضربان قلب تان را بالا ببرد.اگر روزي نيم ساعت ورزش کنيد، بسيار به خودتان کمک کرده ايد،انجمن ديابت امريکا توصيه مي کند که در بين ورزش هاي روزانه کار با وزنه ها را نيز بگنجانيد.پياده روي با چند نفر يا ورزش در کنار چند نفر ديگر روش خوبي براي تحرک و انگيزه پيدا کردن است.

غذاهاي سالم بخوريد
*يک رژيم غذايي متعادل شامل غلات کامل،ميوه ها و سبزيجات و گوشت کم چرب را در پيش گيريد.*مصرف روغن هاي اشباع را محدود کنيد.*الکل مصرف نکنيد.* مصرف نوشابه هاي گازدار، هله هوله ها و غذاهاي شيرين را به حداقل برسانيد.*تعداد دفعات غذا خوردن تان را افزايش دهيد و هر بار وعده اي با حجم کم بخوريد تا سطح قند خون تان در سطح مطلوب بماند.*خوردن سبزيجات،غلات کامل و مغزها احتمال ابتلا به ديابت نوع 2 را کم مي کند و در عوض خوردن غذاهاي شيرين به مقدار فراوان،
فست فود، گوشت قرمز و نوشيدن نوشابه هاي گازدار ميزان اين خطر را بالا مي برد.

انسولين و متابوليسم قند
انسولين هورموني است که به سلول ها کمک مي کند قند مورد نيازشان را دريافت کنند.گاهي اين سلول ها به درستي به انسولين جواب نمي دهند.اين حالت به اصطلاح «مقاومت به انسولين»ناميده مي شود.مقاومت به انسولين باعث مي شود که قند خون بالا رود و ديابت بروز کند.

ديابت و سندرم تخمدان پلي کيستيک
نزديک به 40 درصد از زناني که مبتلا به سندرم تخمدان پلي کيستيک (PCOS) هستند، مقاومت به انسولين دارند و نزديک به 10 درصد آنها وقتي به 40 سالگي مي رسند،مبتلا به ديابت نوع 2 مي شوند.مقدار انسولين خون در افرادي که مقاومت به انسولين دارند، بالا مي رود.بالا رفتن مقدار انسولين خون سطوح هورمون هاي مردانه را بالا مي برد و PCOS را بدتر مي کند.

مشکلات شايع مربوط به مقاومت به انسولين
* فشار خون بالا*تري گليسيريد بالا*کلسترول خوب(LDL)پايين*قند خون بالا*تجمع چربي در بدن (به خصوص چربي شکمي)

مشکلات قلبي- عروقي
به احتمال بسيار انسولين بالا همراه با PCOS به کارکرد قلب و رگ هاي خوني صدمه زده و مشکلاتي به وجود مي آورد.اين مشکلات عبارت است از:
*سخت شدن ديواره رگ ها*بيماري هاي عروق کرونر و سکته قلبي.بعضي پژوهش ها نشان داده زناني که PCOS دارند، 7 برابر بيش از زنان سالم در معرض خطر ابتلا به بيماري هاي عروق کرونر و سکته قلبي هستند.*فشار خون بالا* کلسترول بالا* سکته مغزي

مشکلات تنفسي و خواب
زنان مبتلا به PCOS در معرض خطر ابتلا به مشکلات تنفسي هنگام خواب هستند (آپنه تنفسي).اين مشکل هم به چاقي و هم به مقاومت به انسولين ربط دارد.
برخي نشانه هاي ديگر PCOS عبارت است از: ناباروري، بي نظمي قاعدگي ، چاقي، افزايش موي صورت و بدن و نازک شدن موهاي سر.
نزديک به 10 درصد از زنان مبتلا به PCOS تا سن 40 سالگي به ديابت نوع 2 مبتلا مي شوند.اگر شما هم به PCOS مبتلا هستيد،رژيم غذايي مناسب و ورزش منظم جزء درمان است.کاهش وزن گاهي مي تواند قاعدگي شما را منظم کند و ميزان باروري تان را افزايش دهد.سندرم تخمدان پلي کيستيک(PCOS) که مي تواند يکي از نتايج مقاومت بدن نسبت به انسولين باشد، مجموعه اي از علايم زير را در خود دارد که به خاطر عدم تعادل هورمون ها در بدن يک زن روي مي دهد:
*قاعدگي هاي بي نظم *ناباروري *سقط جنين هاي مکرر*ريزش مو به الگوي مردانه *رويش مو در بدن و صورت *آکنه *چاقي
PCOS ريسک ابتلاي شما به بيماري هايي نظير پرفشاري خون، بيماري هاي قلبي،ديابت و سرطان رحم را افزايش مي دهد.


مشکلات بارداري و باروري مربوط PCOS
بي نظمي هاي هورموني که در PCOS روي مي دهد، مشکلات متعددي را باعث مي شود:
*ناباروري *سقط هاي مکرر. علت اين حالت هنوز درست مشخص نيست؛ ولي، ممکن است به خاطر سطوح بالاي انسولين بوده يا به دليل تخمک گذاري با تأخير يا وابسته به کيفيت تخمک يا چگونگي اتصال تخمک به رحم باشد.*ديابت بارداري که ميزان بروز آن در زناني که به PCOS مبتلا هستند،بيشتر است. *افزايش فشار خون به هنگام بارداري يا زايمان يا به دنيا آوردن نوزادي چاق يا ريز وزن يا نوزاد نارس. *افزايش سلول هاي آندومتر هنگامي اتفاق مي افتد که شما قاعدگي نامرتب داشته باشيد و هر ماهه تنها مقداري از سلول هاي ديواره رحم پاک شود.خوردن قرص هاي ضد بارداري يا ديگر داروهاي هورموني ريسک افزايش قطر ديواره رحم را کاهش مي دهد.*سرطان رحم که وقوع آن طي سال هاي باروري در زنان مبتلا به PCOS سه بار بيشتر از زنان سالم است.

داروهاي آنتي سايکوتيک و ديابت
بعضي داروها هستند که ريسک ابتلا به ديابت را بالا مي برند.بعضي از داروهاي آنتي سايکوتيک
(antipsychotic)براي درمان اسکيزوفرني يا فاز مانيک (سرخوشي) در بيماران مبتلا به اختلال دو قطبي (bipolar disorder) به کار مي رود و مي تواند خطر ابتلا به ديابت را بالا ببرد. در بيشتر موارد اين ريسک به دليل افزايش وزن بيماران و تجمع چربي در بدن آنان، پس از استفاده از اين داروها افزايش مي يابد. اگر شما به يکي از اين داروها نياز پيدا کرديد در صورتي که با حداقل دوز آن بهبود يافتيد و علايم تان فروکش کرد،ريسک ابتلا به ديابت به مراتب کاهش مي يابد. داروي قديمي هالوپريدول از داروهاي آنتي سايکوتيکي است که ريسک ابتلا به ديابت را بالا نمي برد.

ارتباط PCOSو ديابت نوع 2
زناني که مبتلا به PCOS هستند، بيشتر از ديگران در معرض خطر ابتلا به ناباروري و ديابت بارداري هستند.سندرم تخمدان پلي کيستيک حدود 10 درصد از زناني را که در سن باروري هستند مبتلا مي کند.

آيا خواب ناکافي خطر ابتلا به ديابت را در شما بالا مي برد؟ شايد تعدادي از پژوهش ها وجود رابطه بين خواب ناکافي و خطر ديابت را نشان داده است؛ ولي، پژوهشگران در اين باره چندان به قطعيت نرسيده اند.نبود خواب کافي به پرفشاري خون منجر مي شود و اضافه وزن را نيز در پي خواهد داشت و اينها عوامل خطرساز ابتلا به ديابت هستند.بعضي پژوهش نشان داده افرادي که بي خوابي مي کشند، پرخوري هم مي کنند.

خواب ناکافي و مقاومت به انسولين
در مطالعه اي در سال 2007، پژوهشگران دانشگاه شيکاگو درباره 9 مرد مطالعه کردند و اجازه ندادند که آنها وارد مرحله خواب عميق شوند که گفته مي شود با تغييرات هورموني رابطه دارد.براي مدت 3 شب محققان با ايجاد سر و صدا اجازه ندادند اين 9 مرد عميق بخوابند و آنها را از خواب عميق محروم کردند. پس از سه شب ميزان حساسيت به انسولين آنها را بررسي کردند و ديدند که 25 درصد کاهش يافته است.
همچنين، مشاهده کردند که با افزايش سن و چاقي افراد از عمق خواب آنها و کيفيت خواب شان کاسته مي شود.اين دو عامل نيز رسيک ابتلا به ديابت نوع 2 را افزايش مي دهد.همچنين محققان در مطالعه اي ديگر دريافتند که کاهش مدت زمان خواب با افزايش خطر ابتلا به ديابت نوع 2 در ارتباط است. آن دسته از شرکت کنندگان در پژوهش که 5 ساعت يا کمتر مي خوابيدند، بيشتر در معرض خطر ابتلا به ديابت قرار داشتند تا آنهايي که هفت يا هشت ساعت در شبانه روز مي خوابيدند. به گفته پژوهشگران محروميت از خواب مي تواند سخت شدن ديواره رگ ها، افزايش هورمون هاي استرس و افزايش سطح قند خون را سبب شود.

داروها و ديابت
بعضي داروها افراد را در معرض خطر ابتلا به ديابت نوع 2 قرار مي دهد.بعضي داروهاي ادرارآور، بتا بلوکرها، کورتيکو استروئيدها که ضد التهاب هستند و آنتي سايکوتيک ها از داروهايي هستند که خطر ابتلا به ديابت را افزايش مي دهد.ولي، با وجود اين که داروهاي ضد فشار خون هم مي تواند اين خطر را افزايش دهد، ولي، خطر درمان نکردن پرفشاري خون به مراتب بيش از خطر ابتلا به ديابت ناشي از مصرف داروي ضد فشار خون است.
فشار خون کنترل نشده به بسياري از ارگان هاي بدن صدمه مي زند.اگر ديابت داريد، براي پيشگيري از مشکلات حاد و شديدتر به توصيه هاي زير توجه کنيد:
*سطح قند خون تان را در حد نرمال يا نزديک به حد طبيعي حفظ کنيد. *با پزشک تان درباره مصرف آسپرين براي پيشگيري از ابتلا به سکته قلبي و مغزي صحبت کنيد. *از کنترل فشار خون و کلسترول خون تان غافل نشويد. *مرتب براي معاينه چشم هاي تان نزد چشم پزشک برويد. *مراقب پاهاي تان باشيد. *سيگار نکشيد و اگر اين عادت را داريد آن را ترک کنيد.سيگار کشيدن خطر بروز مشکلات شديد را در بيماران ديابتي افزايش مي دهد.

گردآوری و انتشار : پایگاه تخصصی دیابت ایران